
Parafrazując, można powiedzieć, że "Mówiły jaskółki, najtrudniejsze są spółki". Zawarcie umowy spółki cywilnej jest czynnością prawną, która zgodnie z obowiązkiem wynikającym z ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z 9 września 2000 r., podlega opodatkowaniu. Jak mówi
Tomasz Szkaradnik, radca prawny specjalizujący się w prawie obrotu nieruchomościami, prawie cywilnym, prawie gospodarczym, prawie samorządu terytorialnego oraz prawie własności intelektualnej: "Obowiązek zapłaty podatku powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a więc z chwilą zawarcia umowy spółki cywilnej i ciąży solidarnie na wspólnikach. Za chwilę zawarcia umowy uznaje się moment złożenia zgodnego oświadczenia woli przez wspólników."
Jak zatem obliczyć wartość podatku? Oblicza się go według stawki 0,5 % od podstawy opodatkowania, czyli 0,5 % wartości wkładów wniesionych do spółki. Podatnik sam oblicza wysokość podatku. Należy pamiętać, iż w przypadku umowy spółki cywilnej wkładem może być zarówno wniesienie własności, jak i innych praw, a także świadczeniu usług na rzecz spółki. Wartość tych
usług np. świadczenie pracy na rzecz spółki nie wpływa jednak na powiększenie majątku spółki, przez co świadczenie to nie podlega opodatkowaniu.
Podstawę opodatkowania będzie zatem jedynie suma wartości rzeczy i praw majątkowych wniesionych przez wspólników. Wspólnicy są zobowiązani do ustalenia i zapłaty stosownej kwoty podatku w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy spółki oraz do złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego, właściwego miejscowo dla siedziby spółki, deklarację PCC-3. W przypadku zawarcia umowy spółki przez wspólników przed notariuszem, to notariusz pobiera podatek jako płatnik podatku, a podatnicy nie składają deklaracji naczelnikowi urzędu skarbowego. Niezapłacony podatek staje się zaległością podatkową, od której oblicza się odsetki za zwłokę. Dniem od którego liczy się odsetki jest następny dzień po dniu upływu terminu płatności podatku. Stawka odsetek za zwłokę wynosi
200 % podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim. Skutkiem nieuiszczania podatków w terminie może być również odpowiedzialność karna skarbowa, w tym uznanie że zobowiązany popełnił wykroczenie skarbowe, za które grozi kara grzywny.